Torsiyon nedir? Özellikle yeni çıkan arabalarda oldukça yaygın bir şekilde kullanılan torsiyon terimi aslında bir süspansiyon terimidir. Bilinen süspansiyon sistemlerden farklı olan torsiyon sistemi yol tutuşunu daha çok arttırmaya yaramaktadır.
Genel olarak bu sistem arka tekerlere uygulanmaktadır. Ancak bazı araçlarda ön tekerlerde de bulunmaktadır. İki yatay teker arasında bulunan U şeklinde boruya torsiyon adı verilmektedir. Bu sistem teker bağlantısından sonra şase bağlanır. Bu sayede sistemin bulunduğu araç çukura girerse çok rahat bir şekilde çıkmaktadır.
Öte yandan tümsek veya engebeli yollarda da iyi derecede sürüş konforu oluşturmaktadır. Günümüzde üretilen B seri araçların tamamında bu sistem bulunmaktadır. Ayrıca C seri araçlarında büyük bir kısmında bunmaktadır. Bu sistemlerin bu kadar ayağın bir şekilde kullanılmasının nedenleri ile şu şekildedir. Hem üretim hem de montaj aşamaları oldukça kolaydır.
Dingil, köprü olmak üzere toplamda iki parçadan oluşmaktadır. Bu nedenle maliyetleri oldukça az olmaktadır. Ayrıca hafifi olduğu kadar az yer kaplayan bir sistemdir. Bu sayede araçlarda geniş bir bagaj hacmi yaratmaktadır. Sistemin bakımını diğer süspansiyon sistemlerine göre oldukça kolay bir şekilde yapılmaktadır. Bu durumda kullanımı oldukça arttıran önemli nedenler arasında yer almaktadır.
Öte yandan bu sistemin olduğu araçlarda modifikasyon yapılmamaktadır. Bu nedenle bazı kullanıcılar modifikasyondan dolayı tercih etmemektedir. Bütün bu bilgiler ışığında torsiyon nedir? Sürüş güvenliği konusunda üst düzeyde bir performans ortaya koyan torsiyon, yol tutuşuna destek olan bir parçadır. Bu parçanın kaliteli bir parça olması demek aynı zamanda araç güvenliğinin de üst seviyede sağlanması anlamına gelmektedir. Peki, hangi araçlar da torsiyon var? İşte merak edilen ayrıntılar!
Süspansiyon yani amortisör sisteminin bulunmadığı tüm araçlarda torsiyon sistemi kullanılmaktadır. Özellikle Peugeot marka araçlarda bu sistem kullanılmaktadır. 106 model araç, torsiyon sisteminin ilk kullanıldığı ve yayılmaya başlamışına sebep olan modeldir. Bu model dışında 206, RC ve SW modellerde de torsiyon sistemi kullanılmaktadır. Bazı kullanıcılar 206 model araçlarda torsiyon sistemini kaldırarak süspansiyon eklemişlerdir. Ancak torsiyon sistemleri bu gibi küçük araçlar için en ideal olan sistemlerdir.
Genel olarak bakıldığında günümüzde Peugeot markası artık yaylı sistemler ile üretime geçmiş durumdadır. Yani torsiyon sistemi yerini artık yaylı sistemlere bırakmış durumdadır. Özellikle 5008, 406, 2008 ve 508 gibi Peugeot markasının en sevilen araçlarında önceden torsiyon sistemleri bulunmaktaydı. Ancak 2022 yılı itibari ile üretilen araçlarda torsiyon sistemi kaldırılmıştır. Peugeot dışında torsiyon kullanan markalardan bir tanesi de Renault markasıdır.
Özellikle 2015 model ve öncesi araçların tamamında torsiyon sistemi kullanan Renault markası artık bu sistemin kullanımını durdurmuştur. Özellikle eski model sedan Clio modeli, bir zamanların en çok sevilen ve en tercih edilen araçları arasında bulunmaktaydı. Renault markasının torsiyon sistemini ilk kullandığı araçların başında bu model gelmektedir. Öte yandan yeni model Clio modellerde artık torsiyon kullanılmamaktadır. Kendine özgü bir çalışma sistemine sahip olan bu parça, sürüş güvenliği için çok önemlidir.
Torsiyon yarı bağımsız sistemlerin çalışma mantıkları oldukça kolaydır. Torsiyon sistemlerinin ana parçası çubuk kısmıdır. Torsiyon çubuğu sistemin çalışmasının sağlayan ve ana görevi üstlenen bölümdür. Bu çubuk U şeklinde olduğundan dolayı örneğin sağ arka tekere bir darbe gelmesi durumunda bu darbeyi yaylar vasıtası ile sol tekere aktarır. Bu sayede darbe parçalanmış ve kısmı bir şekilde sönümlenmiş olur. Aynı şekilde sol teker bir çukurdan veya yüksek bir tümsekten geçtiğinde yaylar ilk olarak gerilir.
Gerilen yaylar torsiyon çubuğu sayesinde sağ tekere aktarılır. Bu sayede sürüş konforu olabildiği kadar korunmuş ve alınan darbelerin zararı sönümlenmiş olunur. Ancak bu yarı bağımsız sistemlerin bulunduğu araçlarda dikkat edilmesi gereken bazı durumlar bulunmaktadır. Çalışma mantığı gereği teker basınçları ikiye bölünmektedir. Bu durum virajlarda tehlikeli olabilmektedir. Özellikle virajlara hızlı girilmesi torsiyon yaylarını çok fazla germektedir. Bu durumda viraja giren zıt tekere basınç yüklemektedir. Bu basınç sonucu arka tekerler havaya kalkabilmektedir.
Bu nedenle yarı bağımsız sistemlerin bulunduğu araçlarda virajlara yavaş olarak girilmesi gerekmektedir. Ayrıca torsiyon sisteminin tam olarak çalışabilmesi için ön tekerlerde kullanılması gerekmektedir. Çünkü araçların ön taraflarının ağırlıkları arka tarafa oranla daha azdır. Bu durumda yarı zamanlı sistemlerin çalışmasını kolaylaştırmaktadır. Öte yandan arka tekerlerde genel olarak tam bağımsız sistemler kullanılmaktır. Peki, önemli bir parça olarak karşımıza çıkan torsiyon dingil ne demek? İşte ayrıntılar!
Yarı bağımsız sistemler denilince ilk akla gelen parçaların başında dingil gelmektedir. Bu parça aslında tüm sistemin yükümü çeken parçadır. Genel olarak tekerleri ve tekerler bağlı olan tüm sistemlerin taşıyan parçaya aks adı verilmektedir. Dingil ise bu aks parçasını taşıyan parçadır. Yani dingil olmazsa aks ve yarı bağımsız sistemlerin çalışması mümkün olmamaktadır.
Ön çeker araçlarda dingil, arka iki tekeri birbirine bağlamaktadır. Öte yandan arka çeker araçlarda ise bu parça ön iki tekeri birbirini bağlamaktadırlar. Ayrıca bu parça tekerlerin eş zamanlı ve sabit hareketini sağlamaktadır. Öte yandan bu parça oldukça dayanıklı bir malzemeden üretilmektedir. Yani arızalanması gibi bir durum söz konusu olmamaktadır. Ancak kaza gibi kullanıcı hatasının olması durumunda dingiller kırılabilir veya yamulabilmektedir. Bu gibi durumlarda değişimi veya tamirinin gerçekleşmesi araçların düzgün bir şekilde çalışabilmesi için oldukça önemlidir.
Torsiyon Nedir?
Bu parça aracın dengesini sağlayan ana malzemelerden biri olduğundan dolayı dingil olmadan sürülen araçlar çabuk bir şekilde savrulabilmektedir. Dingil parçasının maliyeti de oldukça uygundur. Hatta en ucuz yedek parçalar sınıfında yer almaktadır. Genel olarak ortalama montaj süresi ise 1 saat kadar sürmektedir. Yani hem maliyeti hem de işçiliği oldukça az olan bir parçadır.
Günümüzde üretilen yeni model araçların büyük bir çoğunluğunda bağımsız süspansiyon sistemi bulunmaktadır. Bu sistem genel olarak iki farklı şekilde üretilmekte ve kullanılmaktadır. Bu sistemler ön bağımsız süspansiyon ve arka bağımsız süspansiyondur. Bu sistem, bağlı olduğu tekerlerin hareketlerini etkilemeyerek çalışmaktadır. Dolayısıyla oldukça rahat bir sürüş konforu sağlamaktadır.
Bağımsız ön süspansiyon sistemleri kısaca BÖS binek olarak ifade edilen otomobillerde kullanılmaktadır. Öte yandan BAS adı verilen bağımsız arka süspansiyon sistemi de daha çok kamyon gibi yüksek ağırlıklara sahip araçlarda kullanılmaktadır. Bu sistemler diğer benzer sistemler arasında en kaliteli ve en dayanıklı olanıdır. Ayrıca maliyet açısından en pahalı olanıdır. Özellikle montaj aşaması oldukça zor olmaktadır. Tam verim alınabilinmesi için bu sistemin doğru şekilde kurulması ve ayar kademelerinin yapılması gerekmektedir.
Bu sistemin kullanıldığı araçlar ise şu şekildedir. Mazda 3, Mazda 5 ve Mazda CX-5 modelleridir. Öte yandan Alfa Romeo araç markasının tüm modellerinde bu sistem kullanılmaktadır. Volkswagen markasının ise A serisi tüm modellerinde kullanılmaktadır. Sistemin kullanıldığı araçlar bu modeller ile sınırlı değildir. Honda Civic, CRV ve Toyota Coralla ve Auris modellerinde BS sistemler kullanılmaktadır.
